“Kom mar ris efkes sjen”, wie de útnoeging fan Wilko Wisse en Piet Zwinkels oan aspirant-Keamerlid Henri Bontenbal fan it CDA. Se koenen inoar al fan Twitter dêr't se beprate enerzjykwestjes. De handschoen waard oppakt, in datum set en sa kaam it dat de nûmer 17 op de list juster by Duijvestijn Tomaten en Koppert Cress kaam. Krekt om 'ien dy't miskien yn de Keamer sit' wat leare te kinnen oer de kastúnbou, sa't de inisjatyfnimmers it sizze. Ted Duijvestijn en Rob Baan pakten dy kâns mei beide hannen.
Ted en Henri op it balkon yn de ID-Kas
Mear enerzjykennis yn de Keamer
It duorre net lang foardat Henri yn op it balkon yn de tomatenkas yn Pijnacker stie te sjen nei de duorsume tomaten efter it Twitteraccount @DuurzameTomaten. De oanpak wie in goed petear oer enerzjykwestjes, mar fansels gongen in protte oare hite ûnderwerpen gau yn resinsje. Hoe sit it bygelyks mei wetter. Of arbeid. Of breder it imago fan de glêstúnbou dat ûndernimmers net altyd helpt om harren plannen te realisearjen.
Henri, 38 jier jong mei 13 jier ûnderfining yn de enerzjysektor, op it stuit as enerzjystrateeg by netbehearder Stedin, die bliken sparre te kinnen oer enerzjysaken live yn de kas. Hy is grif net bang foar sifers oer megawatt en WKK-kapasiteiten. Hy wol no mei dy kennis “de nekke út stekke” om, ien kear keazen, te wurkjen oan in tûker, effektiver en robúster enerzjybelied. Dat freget neffens it oansteande Keamerlid mear ynhâldlike kennis oer enerzjy yn de Keamer.
By Koppert Cress praat Henri oer it middeisiten mei Rob Baan.
ODE
Yn Pijnacker seit it tsjintwurdich as it giet om enerzjy yn de kas dat de ODE besprutsen is. It is de ôfkoarting foar de Renewable Energy Storage dy't sa oan de kaak set wurdt yn de glastúnbou. In enerzjybelesting dy't der op dit stuit foar soarget dat duorsume pioniers yn de glêstúnbou har ûnevenredich hurd troffen fiele. Henri neamde de ODE 'in weefflater', wêrby't 'fergetten waard om de effekten op de yndividuele sektoaren op in biermat goed te berekkenjen'. By de middei by Koppert Cress lieten de ynstimmende knikje fan Rob Baan, en ek Bart van Meurs, makker fan ûnder oare de film ODE for Dummies, harren ynstimming sjen. De krystkweker sei dat hy earder as lilk op it stuit foaral teloarsteld is. "Dat is eins folle slimmer." De korona-krisis en it ynstoarten fan syn ferkeap troch de lockdown helpe fansels net, mar wat foaral stekt is dat de oerheid him neffens Rob ûnbetrouber sjen litten hat, om't duorsumens no "bestraffen" wurdt mei belesting. Dêrom protestearre de kastúnbou ek fûl tsjin de ODE. Om 'e nocht, oant no ta.
“It is as immen mei in 80%-score as straf foar lesjaan nei skoalle stjoere”, sa beskreau de kreaskweker, dy’t no nei de ODE wer op gas is, hoe’t er him fielde. Rob kaam trouwens ek yn eigen boezem en joech ta dat er by de ynfiering fan de ôfkoarting ODE en de belestingregel net daliks yn de gaten hie wat de gefolgen wêze koene, sadat protesten doe net útkommen wiene.
Henri yn 'e stoel oan 'e tafel by Koppert Cress, dêr't ûnder oaren Carola Schouten en Phil Hogan him foargongen.
It oansteande Twadde Keamerlid en de kreaskweker wiene it net hielendal iens oer de ODE-kwestje. Wylst Rob, lykas in protte oare ûndernimmers yn de glastúnbou, ûnder oaren de 'grutte jonges' yn de Rotterdamske haven wiist, dy't mei in 'goede lobby' by de ODE foar in grut part oan 'e dûns ûntkomme, wol Henri fuortbliuwe fan ' sondebokpolityk' en de oantsjutting fan skuldich. Krekt as earder yn in radio-ynterview tusken it besiteprogramma troch (it is no ek tiid foar kampanje).
Paradox
Wêr't 'wy' it oan 'e iene kant oer duorsumens hawwe, oan 'e oare kant 'driget de iene duorsumensoplossing nei de oare ôfsmiten te wurden', sa't Henri hjoed earder opmurken hat. Spesifyk yn it gefal fan Koppert Cress yn de foarm fan in weromkear nei gas troch de ODE, wylst by Duijvestijn Tomaten dit jier in ferplichte opwurdearring fan de ierdwaarmte-ynstallaasje, sjoen alle nije regels, altyd wat ûndúdlikens soarget.
Mar ek op oare plakken yn de glastúnbou is it foar ûndernimmers lestich om plannen te meitsjen foar de takomst sûnder wissichheid oer de koers dy't it Ryk ynslaan wol. Biomassa is hjir in foarbyld. De maatskiplike druk op in alternative enerzjyboarne dy’t ynearsten bot subsidiearre waard troch it Ryk, makket dat ûndernimmers dy’t dêr yn ynvestearren soms al wer oproppen wurde sûnder sels wat fan biomassa te ferbaarnen. Paradoksaal genôch sjocht Henri ek in diskusje oer grûnstoffen foar it meitsjen fan sinnepanielen en de miljeuproblemen by batterijen, wylst dat techniken binne dy't helpe kinne om Nederlân duorsumer te meitsjen en dêr't flink yn ynvestearre wurdt.
Gjin ODE mear
Foar Ted, Rob, mar ek foar inisjatyfnimmers Piet en Wilko wie de besite fan Henri in kâns om har stim hearre te litten by faaks ien fan de nije foarfjochters fan it kastúnbouferhaal yn Den Haach. Dêr moat lykwols noch foar stimd wurde en de portefúljetadieling is noch net dien.
Dúdlik is dat it oansteande Keamerlid al goed oplaat is op it mêd fan enerzjy. Mei it each op de nedige debatten en diskusjes oer enerzjykwestjes lykas de ODE yn de takomst kin dat perfoarst net kwea. As it oan Henri en it CDA lei, sil Nederlân ûndersykje oft it de enerzjytransysje no betelje kin út publike jilden en net, yn Rob syn wurden, mei in “ferburgen, mienskiplike en ûnrjochtfeardige belesting op duorsume foargongers”.